fbpx
«Κωνσταντίνος Μπούρας: “Όλη η τραγωδία σε μία ώρα”» της Ανθούλας Δανιήλ

«Κωνσταντίνος Μπούρας: “Όλη η τραγωδία σε μία ώρα”» της Ανθούλας Δανιήλ

Καθισμένοι οι θεατές σε σχήμα Π, περιβάλλουν την τετραγωνισμένη και όχι κυκλική, ως είθισται για τα του αρχαίου δράματος δρώμενα, ορχήστρα και με αγωνία, περιέργεια, αδημονία αναμένουν να διαπιστώσεουν ιδίοις όμμασιν πώς θα χωρέσει Όλη η τραγωδία σε μία ώρα. Δηλαδή όλες οι τραγωδίες σε μία ώρα. Ο υπότιτλος –θεατρικό αυτοσχεδιαστικό διαδραστικό έργο για δύο ηθοποιούς ανεξαρτήτως φύλου– δίνει μια μικρή πληροφορία.

Η παράσταση είναι εν εξελίξει, work in progress, προετοιμασία. Ωστόσο, ενώ εμείς, οι θεατές, μπαίνουμε στα ενδότερα του θεάτρου, μία ευειδής και καλλιπάρηος, μοντέρνα τραγουδίστρια με ενδύματα οργίλης, τρόπον τινά, νεολαίας, κρατάει μικρόφωνο και άδει. Καλλικέλαδος, επίσης. Μα, μπήκαμε σε λάθος έργο; Όχι! Ο συγγραφέας Κωνσταντίνος Μπούρας είναι εκεί και βλέπει και ακούει και ξέρει. Η τραγουδίστρια αφήνει το τραγούδι και γίνεται ηθοποιός, ενώ μία ακόμα, παρεμφερούς εμφανίσεως, βγαίνει στη σκηνή για να σηκώσουν και οι δύο μαζί της τραγωδίας τον λόγο τον λαμπρό.

Το σκηνικό τετράγωνο, όπως είπαμε, με ένα γραφείο στην άκρη, όπου διάφορα σύνεργα της δουλειάς περιμένουν την ώρα τους να χρησιμοποιηθούν (το κηρύκειο του Ερμή, λόγου χάρη, ένα μπαστούνι, χάρακας, δείκτης και άλλα), ένα σταντ πιο πέρα με κρεμασμένα ρούχα, ανάλογα με τη μεταμφίεση που λαμβάνει χώρα επί σκηνής, κι ένα βουβό γυναικείο πρόσωπο, με την πλάτη στο κοινό στο βάθος. Είναι ο χρόνος που μετράει τον χρόνο και θα σημάνει το τέλος, όταν έρθει η ώρα.

Ο Μπούρας όμως ξέρει όλες τις συντεταγμένες του αρχαίου δράματος και το παίζει στα δάχτυλα.

Οι δύο ηθοποιοί αρχίζουν με κέφι, με μπρίο, με δύναμη, με κινητικότητα, με έμφαση στα σημεία, με ενάργεια, με κατακτημένο καλά το είδος που καλούνται να υπηρετήσουν.

Παραθέτω την εισαγωγή, ενδεικτικά εμπλουτισμένη με πολλά και συχνά δηκτικά και επιδεικτικά σχόλια που δεν φείδεται ποτέ ο Μπούρας. Βεβαίως, πρέπει να αλλάξουμε το γένος. Δεν είναι άντρες επί σκηνής, αλλά γυναίκες:

Α: Βασικά, τώρα, θα μπορούσα να παίξω όλη την τραγωδία μόνος μου…
Β: Μα ποιος είσαι; Η Μαρίζα Φάμπρι σα Διόνυσος στις Βάκχες του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Τζόρτζιο Στρέλερ;
Α: Δεν ξέρω ποιοι είναι αυτοί. Τι κάθεσαι τώρα και μου τσαμπουνάς;
Β: Είσαι και αγράμματος και αμόρφωτος και αδιάβαστος.
Α: Κοίτα, αγράμματο δεν θα μπορούσες να με πεις. Τρία διδακτορικά θεατρολογίας έχω.
Β: Χμ, έτσι όπως τα δίνουνε τα διδακτορικά… Φάμπρικα. Μαφία και καμόρα, παιδί μου. Μαφία και καμόρα.
Α: Ναι, αλλά εγώ, αν και είσαι τελείως εκτός ακαδημαϊκού κατεστημένου, θα δεχτώ να παίξω μαζί σου, γιατί: πρώτον, είσαι καλό παιδί, και, δεύτερον, τα είχαμε κάποτε…
Β: Ποιος τα είχε; Τι είχε; Τι είχαμε, θέλω να πω; Βλέπεις οράματα; Φαντασιώσεις, κυρίες και κύριοι. Δεν ξέρει τι λέει. Βρε, μήπως άρχισες να παίζεις; Από ποιο έργο είν’ αυτό; Από ποιο δράμα; Τραγωδία είναι; Αυτοσχεδιασμός ή διάδραση με το κοινό, που είναι και της μόδας;
Α: Feedback, ανόητε. Και μετά θέλεις να προκόψεις στο χώρο του θεάτρου, να σου γράφουν και καλές κριτικές, να πάρεις και επιχορηγήσεις παχυλές…
Β: Παχουλές.
Α: Παχουλές είναι οι αγελάδες κι εσύ που φέρνεις προς τα εκεί.
Β: …
Α: Καλά, καλά, συγγνώμη. Σου ζητώ να με συγχωρήσεις. Δεν ήταν σωστός ο τρόπος μου αυτός. Εξάλλου σήμερα δεν είναι «Όλη η κωμωδία σε μία ώρα».
Β: Αυτό είναι αύριο.
Α: Αν και δυσλεκτικός, ορθώς ωμίλησας.
Β: Ποιος είναι δυσλεκτικός; Εγώ είμαι, ρε; Εμένα η μάνα μου ήταν δασκάλα κι ο πατέρας μου φιλόλογος. Η χούντα τον έκανε και λυκειάρχη.
Α: Ποια χούντα; Τόσο μεγάλος είσαι;
Β: Ποια χούντα; Ποια χούντα; Πάντα μία χούντα είναι. Από την Αρχαιότητα μέχρι σήμερα.
Α: Γενικεύσεις. Γενικεύεις και δεν είναι καλό για τη δουλειά μας. Θα κάνεις εχθρούς κι ακόμα δεν αρχίσαμε!
Β: Εννοούσα, εννοώ…
Α: Άσ’ το καλύτερα, γιατί θα ξημερωθούμε. Πάμε. Εμπρός! Δουλειά!
Β: Ξεκινάμε από την Κλυταιμήστρα. Εγώ θα είμαι η Κλυταιμήστρα κι εσύ η Κασσάνδρα.
Α: Μμμ. Θέλεις να παίξεις και την Κλυταιμνήστρα κι ούτε το όνομά της δεν μπορείς να πεις.
Β: Γι’ αυτό ακριβώς! Ενώ το Κασσάντρα το λέω φαρσί.
Α: Κασσάνδρα. Όχι Κασσάντρα.

Έτσι, μας έβαλε στο κλίμα, στο εργαστήριο, στην πρόβα, στα σχόλια. Και ποιος είναι ο Στρέλερ και ποια η Φάμπρι; Ο ανήσυχος θεατής θα ανατρέξει και θα βρει τον ταλαντούχο Ιταλό σκηνοθέτη που παίζει τον εαυτό του, που έπαιξε Καμί και Σαίξπηρ και έστησε θέατρα σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ευρώπης. Με τρία θεατρολογικά πτυχία ο Μπούρας μάς υποδεικνύει τα πρότυπά του, τους δασκάλους του, τις ιδέες του για το θέατρο του πρωτοποριακού παρόντος και του μέλλοντος.

Όμως, ακόμα δεν λύθηκε η απορία. Πώς σε μία ώρα όλη η τραγωδία;

Παρακολουθώντας τη λαχανιασμένη ανάσα των δύο ηθοποιών που κάνουν πρόβα πάνω στις γνωστές τραγωδίες, εστιάζοντας όμως στα σημεία αιχμής, εκείνα που παραμένουν μυστηριώδη και αφορούν π.χ. τον Αισχύλο και την εξορία του στη Γέλα της Σικελίας και τον περίεργο θάνατό του· αετός, λένε, άφησε χελώνα από ψηλά που έσκασε πάνω στη φαλάκρα του, για τα μυστικά των Ελευσινίων που δεν έπρεπε να μαρτυρήσει… Για τα σκυλιά που «έφαγαν» τον Ευριπίδη στην αυλή του Αρχέλαου, για την ερωτική ηδονή που γνώρισε ο Τειρεσίας «μάντης κακών, δίφυλος, παραδόπιστος, διμούτσουνος και λάτρης των γήινων ηδονών» και πλήρωσε με τα μάτια του αυτό που μαρτύρησε. Για τον παρενδεδυμένο Πενθέα, που παρασύρθηκε από τις μαινάδες «στις χαράδρες του Κιθαιρώνα», όπου «η μαυροδάφνη ρέει αίμα κοκκινόμαυρο ποτίζοντας κουμαριές και σκίνα…» (η τελευταία φράση δίνει πάσα στον Μάνο Χατζιδάκι, όπου ο ίδιος τραγουδά Όρνιθες του Αριστοφάνη). Για τη Μήδεια, την αποκάλυψη ότι τα παιδιά της θα ζωντανέψουν στον Όλυμπο, για το όνειρο του έρωτα που στη γη πάντα θα αποτυγχάνει και για την απάντηση στον θυμωμένο Ιάσονα: «Αχάριστε κι ανεύθυνε, σαν όλα τα αρσενικά της Ιστορίας, που νόμιζαν πως όλος ο κόσμος κρέμεται από τα αχαμνά τους. Ένα τίποτα είστε! Τόσο μικροί και τρισάθλιοι, τόσο παραπονιάρηδες όταν σας βρει το κακό». Θα μας μιλήσει ακόμα για τον Ηρακλή και τον Νέσσο, για τον Φιλοκτήτη, τον Οδυσσέα και τον Νεοπτόλεμο, για τα φυτά και για τα βότανα που καταπραΰνουν τον πόνο και ηρεμούν την τρέλα, για τον τρελαμένο Αίαντα και τη δύστυχη Τέκμησσα. Θα παίξει και Κύκλωπα του Ευριπίδη, τον βοσκό, και για τον Οδυσσέα, που ήταν ο «Κύριος Κανένας, ο Μίστερ Τίποτα, ο Ουδείς» και ούτις και βροτός-φαγώσιμος.

Για «βαρύ πυροβολικό» θα μας παρουσιάσει Οιδίποδα, «Οιδίπους τύραννος και Οιδίπους επί Κολωνώ. Σε ενιαία συντόμευση. Θυμάμαι τον συχωρεμένο τον Μινωτή που έπαιζε και ξαναέπαιζε αυτόν το ρόλο στην Επίδαυρο, μέχρι που ακούγαμε δυνατότερα τον… υποβολέα, ελπίζοντας ότι θα πεθάνει επί σκηνής και θα αναληφθεί πάνω από τις κερκίδες του αργολικού θεάτρου που έχτισε ο σοφός αρχιτέκτων Πολύκλειτος». Και οπωσδήποτε θα μας πει τι είπε ο Στανισλάφσκι, τι είναι το παράδοξο του Ντιντερό (ή Ντιντ’ρό, το e άφωνο, όπως μας επισημαίνει).

Όλη η τραγωδία σε μία ώρα, με εστίαση στα σημεία της κάθε τραγωδίας, τα άλλα είναι γνωστά, «τα πολλά λόγια είναι φτώχεια», τα αφημένα στο ημίφως έχουν τη χάρη, τα οποία ο δήθεν αποστασιοποιημένος ηθοποιός θα αποδώσει όντας απέξω και από τον χρόνο και από τον χώρο και από την αίσθηση… Ο Μπούρας όμως ξέρει όλες τις συντεταγμένες του αρχαίου δράματος και το παίζει στα δάχτυλα.

Παίχτηκε στο Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν, στον οδό Φρυνίχου, την Κυριακή 22/9, στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Αναλόγιο 2019.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Σκηνοθεσία: Αντώνης Morgan Κωνσταντουδάκης
Ηθοποιοί: Λίνα Φούντογλου και Μαρία Στεφανίδου
Συμμετοχή: Κατιάννα Γκαραβέλλα (η παρέμβαση) / Ιωάννης Βουδούρης (μουσικός)
Οργάνωση και βοηθός σκηνοθεσίας: Μαρίνα Σημαντιράκη


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΘΕΑΤΡΟ
«Anna & Margot» της Κωνσταντίνας Ράικου σε σκηνοθεσία Γιώργου Δρίβα στο Θέατρο Βαφείο – Λάκης Καραλής

Άννα και Μάργκοτ Φρανκ: Δύο αδελφές που πέθαναν μέσα στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ναζί λίγο πριν από την απελευθέρωση. Σ’ αυτό ακριβώς το σημείο ξεκινάει το νέο θεατρικό έργο της Κωνσταντίνας...

ΘΕΑΤΡΟ
«Το Φαγητό» της Μαρίας Λαϊνά σε σκηνοθεσία Δημήτρη Λιόλιου στο θέατρο ΠΛΥΦΑ

Το φαγητό στο θέατρο συνήθως δεν επιτρέπεται. Πέρα από την καθαρά βιολογική, η ανθρώπινη ανάγκη για τροφή αποκαλύπτει και παραπέμπει σε περισσότερες από μία μορφές πείνας. Ένα δυνατό και ιδιότυπο...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.