Ο Μίχαελ Έντε (1929-1995) συγκαταλέγεται ανάμεσα στους πιο σημαντικούς Γερμανούς συγγραφείς του 20ού αιώνα. Γιος του ζωγράφου Έντγκαρ Έντε, κατάλαβε από νωρίς την αξία της τέχνης στην ανθρώπινη ζωή. Αγαπούσε την ποίηση και το θέατρο και ήθελε να γίνει θεατρικός συγγραφέας, ωστόσο οι δύσκολες οικονομικές συνθήκες της εποχής, αμέσως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, δεν του επέτρεπαν ν’ ασχοληθεί με κάτι τόσο επισφαλές οικονομικά. Σπούδασε με υποτροφία σε μια σχολή παραστατικών τεχνών και έγινε ηθοποιός, όμως σύντομα μετά την αποφοίτησή του και αφού θήτευσε σε έναν περιοδεύοντα θίασο, κατάλαβε ότι δεν του άρεσε και τόσο να παίζει. Η μεγάλη του αγάπη παρέμενε η συγγραφή. Με τη δουλειά του στον θίασο, ωστόσο, βρήκε τα πατήματά του κι άρχισε να γράφει πετυχημένα έργα κατά παραγγελία για το θέατρο, κι έπειτα μυθιστορήματα που συνάρπαζαν τα παιδιά και τον καθιέρωσαν στο παγκόσμιο λογοτεχνικό στερέωμα. Σήμερα, τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 40 γλώσσες, έχουν πουλήσει περισσότερα από 35 εκατομμύρια αντίτυπα και θεωρούνται κλασικά.

Ένα από τα πιο σπουδαία έργα του Έντε, λοιπόν, Το μαγικό φίλτρο, επέλεξε να ανεβάσει φέτος ο Θεατρικός Οργανισμός Κάτω απ’ τη Γέφυρα, που διανύει τον 23ο χρόνο λειτουργίας του. Σύμφωνα με την υπόθεση, οι δυνάμεις του κακού, έχοντας στην υπηρεσία τους τον πλούτο και την επιστήμη, βρίσκονται ένα βήμα πριν από τον τελειωτικό αφανισμό του κόσμου. Ο Αγάθων Σκουληκαντέρας, υπηρέτης της Αυτού Καταστροφικής Μεγαλειότητας, ενημερώνει τον επιστήμονα Βούλη Παλαβούλη και τη θεία του, τη μάγισσα Τυράννια Στριγκλίδου, για τη διορία έξι ωρών που τους δίνει ο αφέντης του μέχρι την αλλαγή του χρόνου, ώστε να παρασκευάσουν το μαγικό φίλτρο που θα φέρει την ολοκληρωτική καταστροφή. Ο σκοτεινός αυτός άρχοντας τους κρατάει στο χέρι και οι δυο τους, διαπρεπής επιστήμονας και βαθύπλουτη μάγισσα, ενώνουν τις δυνάμεις τους για να τα καταφέρουν. Το Ανώτατο Συμβούλιο των Ζώων, όμως, τους είχε από καιρό υπό παρακολούθηση με δύο κατασκόπους, τη γάτα Ροζαλία και τον κόρακα Ιάκωβο, που θα αναλάβουν να σώσουν τον κόσμο σταματώντας τους. Θα καταφέρουν δύο άτομα τόσο διαφορετικά μεταξύ τους να συνεργαστούν για το κοινό καλό; Την απάντηση θα λάβουν οι μικροί θεατές στο τέλος της παράστασης, και ίσως μάλιστα να συμβάλουν και οι ίδιοι σε αυτό.

«…Ζώο για δείγμα δεν έχει απομείνει/ δέντρα και δάση γινήκανε καπνός/ τα καλοκαίρια ένα σκέτο καμίνι/ και οι χειμώνες φοβερός παγετός./ Θάλασσες, λίμνες στη λάσπη πνιγμένες/ και τα σκουπίδια να κάνουν σωρό/ όλες οι ελπίδες του κόσμου χαμένες/ και τ’ οξυγόνο να είναι ακριβό…» συστήνεται τραγουδώντας στα παιδιά ο επιστήμονας Βούλης Παλαβούλης, ο οποίος καμαρώνει για τα επιτεύγματά του όχι μόνο τα επιστημονικά, αλλά και τα οικονομικά, αφού είναι διευθύνων σύμβουλος σε πολλές εταιρείες, υπήρξε σύμβουλος πολλών υπουργών και είναι ιδιοκτήτης καμιά εικοσαριά εταιρειών off shore. Εδώ ο Αυγουστίνος Ρεμούνδος κλείνει μεταφορικά το μάτι στους μεγαλύτερους θεατές, κυριολεκτικά όμως κρατά το ένα μάτι μισόκλειστο σε όλη τη διάρκεια της παράστασης, μπαίνοντας όντως στο πετσί του ρόλου ενός πλήρως διεφθαρμένου επιστήμονα, ο οποίος δεν αφιερώνει τις μελέτες και την εργασία του στην υπηρεσία του κοινού καλού, αλλά κοιτάζει μόνο το συμφέρον της τσέπης του.

Ο Έντε μιλά μέσα από το έργο του για υπαρκτά προβλήματα του πλανήτη μας, προβλήματα που ζητούν άμεση λύση κι απαιτούν συλλογική δράση, και η παράσταση αυτή είναι μια πολύ καλή αφορμή για να τα συζητήσουμε στο οικογενειακό τραπέζι ή στη σχολική αίθουσα μετά.

«Είμ’ ο Αγάθωνας ο ασπρουλιάρης/ λίγο γλοιώδης, πολύ σαλιάρης/ κάνω ό,τι θέλει τ’ αφεντικό μου/ δε βγάζω άχνα για το καλό μου…» συστήνεται τραγουδιστά και ο Κώστας Κλάδης, ο υπηρέτης του κακού, βαμμένος κάτασπρος στο πρόσωπο και κρατώντας ένα βαλιτσάκι, όπου φυλάει τα έγγραφα με τα οποία εκβιάζει τον κόσμο και όπου διακρίνεται το σύμβολο της σβάστικας. Τελείως αγνώριστος, τόσο ως προς την έκφραση όσο και ως προς την περιβολή, ο Κλάδης εμφανίζεται αργότερα και ως ο νηφάλιος, σοφός γερο-Χρόνος, που δίνει μια πολύτιμη συμβουλή για τη σωτηρία του κόσμου. Κι είναι πολύ δυνατός εδώ ο συμβολισμός του Έντε, αφού ο χρόνος είναι πράγματι η λυδία λίθος για την πρακτική και τη φιλοσοφία του ανθρώπινου είδους και πού μπορούν να οδηγήσουν, όταν εκτραπούν από την ορθολογική πορεία.

«Κάποτε ήμουνα λεπτούλα/ και λιγνή σαν μια κλωστούλα/ σε ποντικότρυπες χωνόμουν/ σε μια στιγμή εξαφανιζόμουν/ και γενικά ήμουν στιλάκι/ ένα σκέτο μοντελάκι./ Μα κάποια μέρα είδα μπροστά μου/ γαλακτομπούρεκο – ω, τι χαρά μου!/ και από τότε όλο φαρδαίνω/ όλο φουσκώνω και όλο χοντραίνω/ καμία τρύπα δε με χωράει/ κι η όρεξή μου δε σταματάει…» μπαίνει φουριόζα –και με κόπο, όπως μας εξηγεί τραγουδώντας– από την καμινάδα η μάγισσα Τυράννια Στριγκλίδου, με ένα κατακόκκινο φόρεμα, έντονο μακιγιάζ και φαφούτικο –τόσο όσο– χαμόγελο. Αυτή κατέχει το χρήμα και δεν δίνει δεκάρα για τους γύρω της, ενδιαφέρεται μόνο για την καλοπέρασή της. Αν και «Στριγκλίδου», όμως, η Κωνσταντίνα Σαραντοπούλου, που υπογράφει και τη σκηνοθεσία της παράστασης, είναι εξαιρετικά καλλίφωνη και χορεύει με χάρη όπου οι σκηνές το απαιτούν, ενώ μικροί και μεγάλοι γελούν με τις διάφορες εκφράσεις της και τη στάση του σώματός της.

Όσο για τη γατούλα και το κοράκι της ιστορίας, τη Χριστίνα Σιώμου ως Ροζαλία και τον Οδυσσέα Κιόσογλου ως Ιάκωβο, «…θέλει σίγουρα κουράγιο μες στο κρύο να χαθείς/ και για χάρη όλου του κόσμου τη βολή σου ν’ αρνηθείς…», τραγουδούν γλυκά όταν αποφασίζουν ν’ αφήσουν στην άκρη τις διαφορές τους και τη ζεστασιά του καναπέ τους, για να συνεργαστούν και να σώσουν τον κόσμο. Οικολογικό μήνυμα-κάλεσμα σε μικρούς και μεγάλους θεατές, που δεν χρειάζεται βέβαια περαιτέρω ανάλυση εδώ.

Ο Έντε μιλά μέσα από το έργο του για υπαρκτά προβλήματα του πλανήτη μας, προβλήματα που ζητούν άμεση λύση κι απαιτούν συλλογική δράση, και η παράσταση αυτή είναι μια πολύ καλή αφορμή για να τα συζητήσουμε στο οικογενειακό τραπέζι ή στη σχολική αίθουσα μετά.

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ψυχογιός, σε μετάφραση Μαρίας Αγγελίδου. 

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Κείμενο: Μίχαελ Έντε
Θεατρική μεταφορά: Γιάννης Θ. Οικονομίδης
Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνα Σαραντοπούλου
Μουσική: Σάκης Τσιλίκης
Σκηνικό: Κωστής Γεωργίου
Κοστούμια: Γιοβάννα Πρασίνου
Χορογραφία: Μυρσίνη Καταλειφού
Φωτογραφίες: Γιώργος Φερμελετζής

Παίζουν οι ηθοποιοί, με τη σειρά που εμφανίζονται:
Αυγουστίνος Ρεμούνδος (Βούλης Παλαβούλης)
Κώστας Κλάδης (Αγάθων Σκουληκαντέρας – γερο-Χρόνος)
Χριστίνα Σιώμου (Ροζαλία η γάτα)
Οδυσσέας Κιόσογλου (Ιάκωβος το κοράκι)
Κωνσταντίνα Σαραντοπούλου (Τυράννια Στριγκλίδου)

Έναρξη: Κυριακή 3 Νοεμβρίου 2019

Παραστάσεις: κάθε Κυριακή στις 12:00 και στις 3:00 μ.μ.
Καθημερινές παραστάσεις για σχολεία

Διάρκεια: 80’

Γενική είσοδος: 10€, φοιτητικό, ανέργων, πολυτέκνων: 7€

ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΤΩ ΑΠ’ ΤΗ ΓΕΦΥΡΑ
Πλατεία ηλεκτρικού σταθμού Ν. Φαλήρου
www.katoapotigefyra.gr, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Πληροφορίες: 210.4816200 (09:00-15:00 Δευτ.-Παρ.)

Το Diastixo.gr είναι χορηγός επικοινωνίας.

Η Ράνια Μπουμπουρή είναι δημοσιογράφος, επιμελήτρια εκδόσεων, μεταφράστρια και συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας.

Άλλα κείμενα:

• Η «Κάρι» του Στίβεν Κινγκ σε μια μοναδική προβολή στον «Δαναό»
• Σοφία Ανδρεοπούλου: συνέντευξη στη Ράνια Μπουμπουρή
• Ο Ίαν Ράνκιν στην Αθήνα, Παρασκευή 26/4
• Tanya Rosie: «Το κουκλόσπιτο των φίλων»
• Ευγένιος Τριβιζάς: «Ένας κατσούφης βασιλιάς»

Twitter