«Πιάνο για αριστερό χέρι με τον Απόστολο Παληό στο Ίδρυμα Θεοχαράκη» της Μαρίας Κοτοπούλη
Πιανίστας με σπάνιο ταλέντο, ο Απόστολος Παληός μάς πρόσφερε μια αξέχαστη, φανταστική μουσική βραδιά στις 12-12-2019, στο Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β & Μ Θεοχαράκη, με έργα για πιάνο που ακούγονται σπάνια, λόγω των δεξιοτήτων που απαιτούν από την πλευρά του καλλιτέχνη. Έργα μοναδικά, γραμμένα για το αριστερό χέρι, των Bach-Brahms, Liszt, Saint-Saens, Bartok, Bridge, Hofmann, Scriabin, Blumenfeld, Godowsky και Chopin. Κάθε έργο είχε την ξεχωριστή, προσωπική ερμηνευτική σφραγίδα του Απόστολου Παληού, που το ανέδειξε με τρόπο μοναδικό, δημιουργώντας αξεπέραστα «μουσικά πλάσματα» στη φαντασία του κοινού. Θα εστιάσουμε στο κατά τη γνώμη μας πιο αντιπροσωπευτικό έργο, τη Chaconne του J.S.Bach-J.Brahms, που αποτέλεσε και το νούμερο ένα στην ιεράρχηση του προγράμματος, όχι γιατί υποτιμούμε τα υπόλοιπα, αφού και όλα τα άλλα έργα που μας δώρισε ο σολίστ κυμάνθηκαν στο ίδιο υψηλό επίπεδο λεπταίσθητης, ποιητικής ερμηνείας.
Η εμφάνιση του Απόστολου Παληού στη σκηνή, με την πραότητα και τη σιγουριά που τον χαρακτηρίζουν, προκαλεί δυνατό χειροκρότημα, ύστερα απόλυτη σιγή. Εντυπωσιακό το ξεκίνημα του πιανίστα με τον πατριάρχη της μουσικής, τον J.S Bach (1685-1750) και την περίφημη Chaconne! Έργο γραμμένο για βιολί, ανάμεσα στα 1718-1720, η Chaconne έχει τέλεια δομή και είναι ένα μέρος από τον κύκλο Σονάτες και Παρτίτες για σόλο Βιολί του Bach. Στη μνήμη έρχεται ο λόγος του σπουδαίου βιολονίστα Yehudi Menuhin: «H Chaconne είναι η μεγαλύτερη σύνθεση που υπάρχει για σόλο βιολί».
Το έργο αυτό έχει μεταγραφεί σχεδόν για κάθε όργανο. Πολλές και οι μεταγραφές του για πιάνο, όπως των Ferruccio Busoni, Alexander Siloti, Johannes Brahms, Paul Wittgenstein. Ακούσαμε την εξαίσια μεταγραφή για πιάνο του Johannes Brahms για αριστερό χέρι. Αφορμή για τη μεταγραφή αυτή έδωσε ο ακρωτηριασμός του δεξιού χεριού στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμου του διάσημου Αυστριακού πιανίστα Paul Wittgenstein.
Ο σολίστ, συνεπαρμένος και απόλυτα αφοσιωμένος, εισχωρεί στη μουσική σύνθεση και δίδει την αίσθηση ότι έχει μπροστά του, εκτός από την παρτιτούρα, και ένα λυρικό, βαθυστόχαστο ποίημα.
Στη Chaconne ο Μπαχ δεν είναι δοξαστικός, βυθίζεται στον ανθρώπινο πόνο, στην αγωνία και τη συγκίνηση, και διά της υψηλής του τέχνης αποκαλύπτει στον ακροατή την διά της μέθεξης κάθαρση.
Με άκρα γνώση, η προσέγγιση του έργου από τον πιανίστα. Συγκλονιστικός από τις πρώτες νότες, αφήνει να διαφανεί η υψηλή πνευματικότητα του Μεγάλου Κάντορα. Ο σολίστ, συνεπαρμένος και απόλυτα αφοσιωμένος, εισχωρεί στη μουσική σύνθεση και δίδει την αίσθηση ότι έχει μπροστά του, εκτός από την παρτιτούρα, και ένα λυρικό, βαθυστόχαστο ποίημα. Λεπτός και δύσκολος ο συγκερασμός που πρέπει να γίνει. Όχι όμως για τον ευαίσθητο, δεξιοτέχνη πιανίστα μας. Η εκλεκτική συγγένεια των δύο υψηλών τεχνών, της Ευτέρπης και της Τερψιχόρης, βρίσκουν στον Απόστολο Παληό τον ιδανικό ερμηνευτή τους. Ενσαρκώνοντας τις βαθύτερες σκέψεις και τα πιο δυνατά συναισθήματα του κόσμου, που περικλείει μέσα στο έργο του ο Μεγάλος Κάντορας, ψαύει τρυφερά με τα μαγικά του ακροδάχτυλα τα πλήκτρα και ανοίγει έναν στοχαστικό, τριαδικό διάλογο, ανάμεσα στον δημιουργό, τον ίδιο και το κοινό του.
Συνεπαρμένοι κι εμείς από τη μαγική πανδαισία αυτής της βραδιάς βαδίσαμε, με τη φαντασία μας, στον κόσμο της λογοτεχνίας, που τόσο έχει τιμήσει το πιάνο, και ο Doctor Faustus του Τόμας Μαν εμφανίζεται μπροστά μας. Ενώ αρχίσαμε να απαγγέλλουμε τους στίχους του ποιητή Άγγελου Σικελιανού, από την «Ιερά Οδό»:
Τι ήταν για μένα αυτός ο δρόμος, πάντα
σα δρόμος της ψυχής μου…
και ακούγαμε μέσα μας το εξαίσιο πιάνο του Απόστολου Παληού, που δεν ήταν ένα αριστερό χέρι πάνω στα πλήκτρα του πιάνου, αλλά ολόκληρης ορχήστρας μουσικό αποτέλεσμα, που άνοιγε μπροστά μας τον Μέγα Κόσμο της Μουσικής μαγείας και της ανθρώπινης δύναμης. Καθώς αποχωρούσαμε, η ψυχή μας βυθιζόταν στη Σονάτα του Σεληνόφωτος, του άλλου ποιητή μας, Γιάννη Ρίτσου, που τίμησε τη Μούσα της Ποίησης και της Μουσικής με την «εκ βαθέων» ικεσία για ζωή και ελπίδα, σαν αυτήν του θαύματος του αριστερού χεριού της πιανιστικής τέχνης!
